1-1-1980, 08:36

Uit de oude Doos

Vele Zeddamers zullen de komende dagen even stil staan bij de sloop werkzaamheden aan de oude dorpsschool. Nog eenmaal laten de autochtone bewoners die hun eerste en niet zelden enige onderwijsjaren in de...   Meer

10-2-1992, 05:08

Elfie & Mark van Ditshuizen

Gelderlander scoren hit in Duitsland met Carnavalskraker. Het was maar een grapje. Zeddam Vrijdag: Zoals met alles neemt Nederland afwachtende houding aan. Maar de Duitsers daarin tegen draaide de...   Meer

01-01-1955, 17:47

Uit het Boek Rondom Boven & Onderdorp

Schoenwinkel Markhorst Johan Markhorst en Marie Jansen uit Millingen a/d Rijn hebben het huis aan de Kilderseweg 6b in 1954/55 gebouwd. Marie kwam uit een schoenmakersfamilie. Ze leerde aan het eind van de...   Meer

01-01-1986, 17:57

Uit De Graafschapbode

Zeddam kent allang geen slagboom meer. (Graafschapbode 8 maart 1986) Oude Herbergen zijn heel vaak bekende punten. Die iedereen in de streek kent. Namen zoals bijvoorbeeld de Radstake, 't Onland, De Roskam en...   Meer

Het ontstaan van de Zeepkisten race

31-01-2024, 08:32

Molenbultrace

Uit het boekje Mollenbultrace 2006 Zeepkisten vlogen van bovendorp naar beneden. In de jaren 50 kende Zeddam op Koninginnedag een sensationeel onderdeel: De zeepkisten race. Een prachtige gelegenheid voor...   Meer

01-01-1955, 17:54

Uit het Boek Boven & Onderdorp

Het zand was niet aan te slepen. Het zandgat ontstond door afgraving, Zo verkocht de zanbuul Peters veel geel zand uit het gat. De mensen strooide in die tijd nog wel zand op de keukenvloer. Jan Engelbarts...   Meer

12-4-1989, 22:57

Uit de oude doos

Parochiehuis Zeddam tegen de vlakte Zeddam. Het voormalige parochiehuis aan de 's-Heerenbergseweg zal binnen enkele dagen geheel verdwenen zijn. Deze week hebben slopers de hamer ter hand genomen en zijn...   Meer

Onze Tata Steel schande

Uit de Oude doos '' Zeddam wacht een openhartoperatie ''

Zeddam wacht op een openhartoperatie
Zeddam een dorpje in het Montferland op de grens van de achterhoek met Duitsland.
Wacht een openhartoperatie, Niet dat het hart van het met 2500 inwoners niet klopt. Dat doet het wel. Zeddam trekt toeristen, telt maar liefs elf hotels/pensions en wordt wel het bridge centrum van Nederland genoemd. Maar het hart van het dorp is vervuild. Letterlijk. Ongeveer in het centrum ligt een voormalig fabriekterrein waaronder de grond en het grondwater gedurende tientallen jaren zwaar verontreinigd zijn. Hans Stein van de gemeente Bergh, herinnert zich de helse dag 18 maart 1983 alsof het gisteren was. De wethouder ziet ze weer binnenkomen, de twee provincieambtenaren,1 met zijn been in het gips. Onaangekondigd kwamen ze bevestigen wat al een tijdje werd vermoed. Het hart van het kerkdorp Zeddam waar jaren lang galvaniseerbedrijven Van Remmen afval in de grond gekieperd had, was verontreinigd met metalen en met oplosmiddel tri-chloor-etheen. De vervuiling was zo enorm en zo bedreigd dat samen onderwijl zou moeten gebeuren. Pas 12 jaar later staat Zeddam tenslotte aan de vooravond van een gigantische schoonmaak operatie. De stapel dossiers op het gemeentehuis schat wethouder Stein op een gewicht van 17 kilo. Want na het provinciale bezoek van destijds volgen onderzoek op onderzoek. En al die tijd was het van Remmen terrein afgesloten met een groot hek. De buren telen al jaren lang geen groente meer in eigen tuin. Werden eind jaren 80 in het bodemsaneringsprogramma de kosten nog op een miljoen gulden geschat. Begin jaren 90 was het bedrag opgelopen naar zeven a acht miljoen gulden, En dit bleek nog aan de optimistische kant te zijn, Nu wordt gerekend op bijna twintig miljoen gulden. Ook Hans Stein wacht. Na 12 jaar is hij er enigszins gelaten onder. Ik heb wel gezegd. Hadden we het niet meteen kunnen weten? Maar ja, eerst krijg je een oriënterend onderzoek dan en na onderzoek en zo wordt ze zeef steeds kleiner. Aan Christien Stigter, die toen nog gedeputeerde was heb ik gevraagd, potdomme twintig dertig vijftig zeventig en nu negentig meter die in de bodem in, Zijn wij soms verantwoordelijke voor de vervuiling in Australië.
Provincie ambtenaar en projectleider Martin Kaal wijt het langdurige onderzoek aan gebrek van kennis. Toen de vervuiling ontdekt werd stond bodemsanering nog in de beginfase. De kennis was nog niet zo dat de verontreiniging snel in beeld was te brengen. We wisten net dat je moest boren, maar niet hoe diep. Boven die dachten we toen nog dat het niet zo erg was. Dieper dan 20 meter zou het wel niet zitten, dachten we. Achteraf bleek de vervuiling op 90 meter te zitten. Onderzoek naar verontreinigde plaatsen wordt nu heel anders en met geavanceerd apparatuur aangepakt. Veel sneller wordt duidelijk hoe ernstig en omvangrijk een vervuiling is. Het Gelderse lijstje telt op dit moment een reeks miljoenenverslindende schoonmaak projecten. Daarvan zijn een aantal urgent en dus in uitvoering Begonnen is met de voormalig vaten spoelerij Van Marmeren en de spoorkuil in Nijmegen. De voormalig stortplaats Oortveldlaan in Ede en het zandgat in Dieren ook een voormalige stortplaats. Dat laatste project is met 25 miljoen meteen ook de duurste, ook al omdat er woningen moeten worden gesloopt en herbouwd. Zeddam staat met 19 miljoen gulden op een tweede plaats. De vervuiling de Julianalaan in Epe is in aard en omvang te vergelijken met Zeddam. Bij het Neproma terrein in Arnhem zijn de risico's meer acuut. En tot slot vermeld de provincie ook nog de gasfabriek Arnhem, Magnussollax en Gelria Ede. Al deze projecten zijn nog in de voorbereidende fase. Zeddam blijkt dus behalve aan de voet van het heuvelachtige beboste Montferland ook op een grote gifbelt te liggen. De omvang van de verontreiniging is nauwelijks te bevatten, Vanuit de kerktoren is nog enigszins voor te stellen hoe in het bruingroene, braakliggende en door huizen omsloten terrein nikkel en chroom zijn opgeslagen. Diep daaronder is over een oppervlakte van elf hectare het tri-chloor-etheen in het grondwater aanwezig. De immense vlek onder het dorp is het gevolg van jarenlang volgehouden milieuvervuilende bedrijfsvoering, Midden jaren veertig begon Van Remmen met zijn bedrijf Metaalresten die vrij kwamen bij het bewerken van het materiaal kwam in de bodem terecht. Het slib van de ontvettingsbaden werd op het terrein te drogen gelegd. Het vocht dat daarbij vrij kwam, Trok de grond in. In 1962 werd er een riolering aangelegd, Via het riool kwamen ook stoffen in de bodem terecht. Van Remmen stopte in het vorige decennium met de productie in Zeddam. De gebouwen werden in 1989 gesloopt. Nog steeds vloeit de vlek onder Zeddam verder uit, Zolang niemand groente uit zijn tuintje eet, loopt geen mens gevaar. Directe bedreiging van het waterwinning gebied is er nog niet.maar de sanering mag niet te lang op zicht wachten. Het saneringsplan is gemaakt door de provincie. Ambtenaar Martin Kaal heeft begin dit jaar op een voorlichting avond de inwoners verteld welke overlast hen te wachten staat. Hij wond er geen doekjes om. Hans Stein deed er nog een schepje boven op, Zeddam is een ernstig zieke patiënt die een openhartoperatie staat te wachten En bij dat soort operaties moet de omgeving veel pijn lijden' Zodra het sein uit Den Haag komt gaat Kaal over tot wat het stappenplan wordt genoemd, Het begint met spitten, Alle verontreinigde grond wordt schoongemaakt. Tot 15 meter diep wordt het bedrijfsterrein afgegraven.40.000 ton grond moet gereinigd worden 'Het braakliggende terrein verandert in een grote modderpoel, Op negen meter diepte begint het grondwater. Om het hele terrein wordt 24 meter lange damwanden in de grond gebracht, Speciale vrachtwagens slepen ze aan. De grond wordt deels met een installatie op het terrein gereinigd Een ander deel wordt per vrachtwagen naar elders vervoerd en latere, na reiniging teruggebracht. Om zoveel mogelijk overlast voor de Zeddammer te voorkomen wordt een aparte toegangsweg naar het terrein gemaakt. Maar toch zeker 1 tot 2 is het lawaai van de grond te horen en daveren voortdurend vrachtwagens door het dorp. Als laatste is de reiniging van het grondwater aan de beurt en daar trekt de provincie 15 jaar voor uit. Aan de rand van het dorp wordt een speciale acht meter hoge zuiveringsinstallatie gebouwd. Met het ondiepe grondwater waar oplosmiddelen, metalen en cyanide wordt begonnen. Daarvoor worden de twee bronnen geslagen vlak bij het voormalig bedrijfsterrein Van Remmen. Langs de weg onder de grond wordt vier kilometer leiding gelegd naar de zuiveringsinstallatie. Het trottoir wordt daarvoor opengebroken. Zo wordt twintig kuub water per uur gereinig. Het schone water gaat weer de bodem in om verdroging te voorkomen. Wat niet schoon is gaat het riool in naar Braamt. Na twee jaar bekijken we de stand van zaken, verteld Kaal, Dan beginnen we met de sanering van het diepe grondwater waar de oplosmiddelen in zitten. In de omgeving komen er dan negen bronnen bij en 140 kuub per uur gaat door de zuivering installatie. Daarvoor moeten nieuwe leidingen wordt gelegd. De inwoners van Zeddam reageren berustend op de enorme saneringoperatie die hun tot nu toe zo stille dorp, dat vooral in trek is bij rustzoekende ouderen uit alle delen van het land, straks op de kop zet. Ze weten dat hen veel overlast boven het hoofd hangt, maar ze realiseren zich ook dat de tijd en geld vretende sanering pure noodzaak is. Geen idee wat het ons aan overlast oplevert, maar die sanering moet gebeuren. Of we het fijn vinden of niet. Ik hoop alleen dat ze er snel mee beginnen. Er is al veel tijd verstreken.
Hotel eigenaar A Moors van de Benedendorpstraat krijgt de saneringsoperatie niet ver van de voordeur. Hij vreest niet veel overlast. De reiniging van de grond zal lawaai opleveren, maar dat is overdag. Er gaan twee bomen op het parkeer terreintje weg en zo zullen er meer vervelende dingen zijn. Maar ik sta daar niet zo vaak bij stil.1 ding is zeker het moet gebeuren. Moors vindt dat de rijksoverheid nu snel met geld voor de sanering over de brug moet komen. 20 miljoen gulden veel geld? Ach, als je ziet dat veel grotere bedragen uitgegeven worden aan minder nuttige zaken, dan is dat maar betrekkelijk. Bij deze sanering zijn grotere belangen in het geding. Bovendien hoe langer ze met reinigen wachten des te duurder het wordt'' Moors heeft zijn jeugd door gebracht pal tegen het Van Remmen terrein aan. Nooit in de gaten gehad dat daar zoveel gif in de grond zat? , Nee eerlijk gezegd niet. Maar dat geldt niet alleen voor ons, Ook de overheid kreeg pas in de gaten dat het daar niet goed zat toen het veel te laat was

1922, 06:54

De Jongens school Beeldbepalend in het bovendorp was het in de vorige eeuw de oude jongenschool. Deze dateerde samen de woning voor het schoolhoofd van 1922. Pastoor Meijer vooral was een groot voorstander van...   Meer

01-01-1957, 17:40

Uit het Boek Boven & Onder dorp

Slagerij Daals Slagerij Daals begon met de overgrootvader van Frans Daals aan de 's-Heerenbergseweg, maar de volgende generatie, opa Jan Daals, was veldwachter. Vader Nol nam het huis over. Op de foto's van...   Meer

01-01-1960, 17:44

Uit het boek Boven & Onder Dorp

Uit het Boek Rondon Beneden en Boven Dorp Zeddam Garage Tonnie van Remmen. Vanuit de Benedendorpstraat heeft Tonnie van Remmen de werkplaats voor fietsen, bromfietsen en het verhuren van auto´s van zijn vader...   Meer

11-01-1980, 20:08

Gij kunt ow kont niet keren

Opeens dacht ik, Ik moet een plaatje maken. (1980) ''s Nachts om twee uur schoot het opeens door me heen. Ik moest een plaat maken. Van 2 tot 4 uur was ik op. Ik kon de slaap niet vatten. Toen heb ik de tekst...   Meer

15-1-1954, 15:36

Uit de oude doos

Dokter Kok, Wat is een man zonder hobby. Bij het indrukwekkende woudland (bos) van Montferland ligt het plaatsje Zeddam. En in dit stille dorp, vrij dicht bij de oostelijke grens, staat een groot huis waar...   Meer

23-10-1980, 08:40

Uit de Oude Doos

Aanpak Zeddam Noord wacht op GS Woningbouwvereniging Bergh is actief op alle fronten. Zeddam Gilderbongerd de nieuwe naam voor bestemmingsplan Zeddam-Noord. Waar totaal 149 woningen zullen worden gebouwd. Is...   Meer

01-01-1959, 17:35

Uit het Boek Boven & Onder dorp

Bakkerij Averdonk Uit het Boek rondom boven en onder dorp Zeddam. Bennie en Trees Averdonk uit Lichtenvoorde hebben bakkerij/kruidenierszaak in 1959 van de familie Veltmaat voor tien jaar gehuurd. Eef Derksen...   Meer

01-01-1909, 17:38

Uit het Boek Boven & Onder dorp

Bakkerij Seegers aan de Kilderseweg 6 Johannes Wilhelmus van Groningen, geboren in 1870,bouwde in 1909 een bakkerszaak aan de Kilderseweg. Na de verkoop aan Gerrit Seegers uit Loil bouwde van Groningen in 1939...   Meer

01-01-961, 17:51

Uit het Boek Rondom Boven & Onder Dorp

Jan Ten Holder & Loffel Annie Jan ten Holder(1929) uit Stokkum kwam uit een gezin met drie zussen. Na de lagerschool ging de jongen Jan naar de ambachtschool voor elektrotechniek in Doetinchem. Na zijn Diploma...   Meer

28-12-2023, 04:26

Uit het boek Rondom boven en onder dorp Zeddam

Uit het boek Rondom boven en onder dorp Zeddam. Het bedrijf van Ditshuizen Bouwmaterialen is opgericht rond 1900 en heeft zich vanaf die tijd steeds verder ontwikkeld. Begonnen met de paardentractie en enkele...   Meer